Αυχενικό σύνδρομο: Συμπτώματα, αιτίες και θεραπεία
Μια “τανάλια” σφίγγει επίμονα το σβέρκο σας. Με τον καιρό, το σφίξιμο αυτό γίνεται πόνος (αυχεναλγία), ύστερα εμφανίζονται πονοκέφαλοι, μουδιάσματα και συχνά ζαλάδες.
Πρόκειται για το λεγόμενο αυχενικό σύνδρομο (neck pain) που αποτελεί μια εκδήλωση πόνων στον αυχένα και στη γύρω περιοχή. Ο γενικός όρος ‘σύνδρομο’ χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο συμπτωμάτων που αφορούν μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος, αλλά με διαφορετική αιτία προέλευσης. Έτσι ο όρος αυχενικό σύνδρομο αναφέρεται στα πιασίματα και τον πόνο του αυχένα.
Δεν πρόκειται για μια συγκεκριμένη πάθηση, αλλά μια ομάδα ενοχλημάτων γύρω από τον αυχένα, πού περιλαμβάνει αυχεναλγία, δυσκαμψία, αντανακλώμενο πόνο, νευραλγία, πονοκέφαλο, και ζάλη.
Επειδή από τη λειτουργική διαταραχή των σπονδύλων του αυχένα μπορούν να πιεστούν ή να ερεθιστούν τα νεύρα, γι’ αυτό ο πόνος στην περιοχή του αυχένα μπορεί να ακτινοβολεί στην πλάτη ανάμεσα στις ωμοπλάτες, στους ώμους, τα χέρια, ακόμα μέχρι τα δάκτυλα των χεριών. Επίσης, μπορεί ο πόνος να συνοδεύεται από μυϊκή αδυναμία, αισθητικές διαταραχές (μούδιασμα, βελόνιασμα, κάψιμο) και μειωμένη κινητικότητα. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή χρόνιος. Συχνά αναφέρονται ζαλάδες, ίλιγγοι, πονοκέφαλοι ακόμα και ‘θολούρα’ στα μάτια.
Το αυχενικό σύνδρομο εμφανίζεται διαφορετικά σε κάθε παθόντα. Tα κλινικά ευρήματα έχουν σημασία για την πρόγνωση, τη διάγνωση όσο και την αντιμετώπιση του προβλήματος. Βέβαια οι απεικονιστικές εξετάσει βοηθούν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τον γιατρό να κρίνει. Ειδικά η μαγνητική τομογραφία έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην παροχή πληροφοριών για τον πάσχοντα.
Συμπτώματα
Τα κυριότερα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου είναι:
- άλγος στην περιοχή του αυχένα
- κεφαλαλγίες
- άλγος στον ώμο
- άλγος στο βραχίονα ή / και στο χέρι
- περιορισμός της κινητικότητας της αυχενικής μοίρας
- μείωση της μυϊκής ισχύος στα άνω και κάτω άκρα
- διαταραχή στη βάδιση («σπαστικό βάδισμα»)
- αιμωδίες (μουδιάσματα) στα άνω άκρα
- μυϊκή αδυναμία στα κάτω άκρα
- ζάλη, αστάθεια
- καρηβαρία (βαρύ κεφάλι)
- ίλιγγος με έμετο
Το αυχενικό σύνδρομο ταλαιπωρεί κατά πλειοψηφία όσους κάνουν καθιστική δουλειά (οι οποίοι συνήθως δεν κάθονται στη σωστή θέση), όσους βρίσκονται με τις ώρες ακίνητοι, μπροστά από ένα κομπιούτερ, και όσους δεν γυμνάζονται. Επτά στα 10 άτομα κάποια στιγμή θα εμφανίσουν το αυχενικό σύνδρομο, ενώ ένα στα έξι άτομα υποφέρει από χρόνιο πόνο του αυχένα. Το αυχενικό σύνδρομο δεν πρέπει να μένει χωρίς αντιμετώπιση γιατί μπορεί να χειροτερέψει.
Οι αιτίες του αυχενικού συνδρόμου
Οι αιτίες του αυχενικού συνδρόμου είναι πολλές και διαφορετικές. Οι ποικίλες εκδηλώσεις της αυτής κατάστασης εξηγούνται εν μέρει από την πολυπλοκότητα των δομών της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή. Εκτός από τους τραυματισμούς και άλλα προβλήματα «μηχανικής προέλευσης» μπορούν να προκαλούν ενοχλήσεις στον αυχένα και τα άνω άκρα. Για παράδειγμα, η κακή στάση του σώματος προκαλεί μυοσυνδεσμικού τύπου αυχεναλγία, ενώ η αυχεναλγία μπορεί να οφείλεται ακόμη και σε αυχενική δισκοκήλη ή δισκοπάθεια, ριζοπάθεια, σύνδρομο οπίσθιων αρθρώσεων, αυχενική σπονδυλοαρθρίτιδα ή αλλιώς σπονδύλωση σε μηχανική αστάθεια, καθώς και σε ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας. Η σπονδυλική στήλη αποτελεί ενιαία και πολύπλοκη δομή, της οποίας το ένα τμήμα επηρεάζει το άλλο. Έτσι, κάποιο πρόβλημα, όπως η σκολίωση, για παράδειγμα, επιβαρύνει την περιοχή του αυχένα προκαλώντας αυχεναλγία.
Σε περίπτωση που υπάρχει αυχενική σπονδυλοαρθρίτιδα, η οποία συνήθως αφορά άτομα που έχουν περάσει τη μέση ηλικία, οι σπονδυλικές αρτηρίες που διέρχονται μέσα από τους πρώτους 6 αυχενικούς σπονδύλους πιέζονται από τα οστεόφυτα ή εμφανίζουν σπασμό μετά από κινήσεις του κεφαλιού με αποτέλεσμα να μειώνεται η αιμάτωση του εγκεφάλου. Σαν συνέπεια εμφανίζονται επεισόδια ζάλης, αυχενογενούς ιλίγγου και μερικές φορές τάση για λιποθυμία. Ιδιαίτερα εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά όταν συνυπάρχουν και αλλοιώσεις από τις αρτηρίες (σε καπνιστές, σε άτομα με αυξημένη χοληστερόλη κ.ά).
Μπορούμε να κατατάξουμε τις αιτίες του αυχενικού συνδρόμου σε τέσσερις γενικές κατηγορίες:
- Δισκοπάθεια – κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου.
- Αρθρίτιδα των αυχενικών σπονδύλων.
- Δισκοπάθειες αυχενικών μεσοσπονδυλίων δίσκων.
- Σπασμός των μυών της περιοχής του αυχένα – από κακή στάση ή ψύξη από τη χρήση κλιματιστικού κτλ.
Η τελική διάγνωση και η εκτίμηση της σοβαρότητας του συνδρόμου γίνεται με απεικονιστικές μεθόδους οι οποίες, με σειρά φθίνουσας σπουδαιότητας είναι οι ακόλουθες: απλές ακτινογραφίες, μαγνητική και αξονική τομογραφία, ηλεκτρομυογράφημα, σπινθηρογράφημα οστών και εργαστηριακές εξετάσεις.